Tạo động lực cho giảng viên đại học NCKH
Tháng 12 năm 2010 Bộ Giáo dục & Đào tạo (GD&ĐT) tổ chức Hội thảo: “Giải pháp tạo động lực cho giảng viên đại học tham gia nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ” tại trường Đại học Bách Khoa, Hà Nội.
Sau khi đánh giá thực trạng trên hai bình diện: tình hình tham gia của giảng viên và cách tạo động lực cho giảng viên trong giai đoạn từ 2006 đến 2009, báo cáo của Bộ GD&ĐT đã đưa ra ba nhóm giải pháp tạo động lực cho giảng viên đại học tham gia nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ trong thời gian tới:
Nhóm giải pháp thứ nhất: Đổi mới và hoàn thiện qui trình xây dựng kế hoạch khoa học và công nghệ
- Tạo môi trường thuận lợi để các nhà khoa học, giảng viên các trường đại học đề xuất các nhiệm vụ khoa học và công nghệ (KH&CN) các cấp.
- Hướng dẫn và trao đổi kinh nghiệm với đội ngũ giảng viên, các nhà quản lý về quá trình đề xuất, đăng ký đề tài các cấp.
- Xây dựng cơ chế ưu tiên tuyển chọn những đề người đề xuất nhiệm vụ làm chủ trì nhiệm vụ.
- Công khai hóa các chương trình nghiên cứu các cấp, tạo điều kiện để giảng viên có thể tiếp cận đến các đề tài nghiên cứu trong các chương trình này.
- Thể chế hóa việc công khai danh mục, nội dung và thông tin các đề tài các cấp của cơ sở đào tạo để các giảng viên có thông tin, lựa chọn và tham gia nghiên cứu.
- Xây dựng tiêu chí ưu tiên giao thực hiện đề tài có nghiên cứu sinh.
- Hình thành và xây dựng nhóm, các tập thể KH&CN mạnh theo các hướng để đề xuất xây dựng các chương trình nghiên cứu phát triển GD&ĐT, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Đẩy mạnh việc ứng dụng đưa nhanh các kết quả nghiên cứu và phổ biến tri thức, công nghệ mới vào sản xuất phục vụ phát triển các doanh nghiệp và địa phương.
- Hoàn thiện quy trình tuyển chọn tổ chức và cá nhân thực hiện đề tài KH&CN các cấp trên cơ sở cạnh tranh và công bằng nhằm thu hút các nhà khoa học có khả năng, có tâm huyết với hoạt động nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ và lựa chọn được các tổ chức và cá nhân có đủ trình độ, năng lực và các điều kiện cần thiết để triển khai thực hiện các nhiệm vụ KH&CN được giao.
- Xây dựng và hình thành hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin KH&CN để hỗ trợ các nhà khoa học, giảng viên các trường đại học trong việc cung cấp thông tin về các đề tài KH&CN, về các chuyên gia đầu ngành, về quản lý các đề tài KH&CN …
Nhóm giải pháp thứ hai: Đổi mới công tác tài chính cho hoạt động KH&CN
- Tăng cường đầu tư kinh phí để thực hiện nhiệm vụ KH&CN các cấp đặc biệt là nguồn kinh phí từ ngân sách.
- Tăng cường đầu tư hệ thống trang thiết bị phục vụ nghiên cứu.
- Kiến nghị đổi mới cơ chế quản lý tài chính đề tài và nhiệm vụ khoa học và công nghệ theo hướng khoán chi.
- Tăng cường hỗ trợ kinh phí từ quỹ phát triển KH&CN cho nghiên cứu cơ bản thuộc các lĩnh vực khoa học trong các trường đại học
- Xây dựng cơ chế đồng tài trợ của các Bộ, ngành, địa phương và các doanh nghiệp trong và ngoài nước đối với các trường đại học để thực hiện các hợp đồng nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ; hợp đồng cung cấp quy trình công nghệ mới.
- Tăng cường hỗ trợ kinh phí cho các hoạt động của nghiên cứu sinh như tham gia, tổ chức hội nghị hội thảo, công bố kết quả nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước.
Nhóm giải pháp thứ ba: Khen thưởng và vinh danh các giảng viên có thành tích xuất sắc trong hoạt động KH&CN
- Xây dựng chính sách khen thưởng và vinh danh các nhà khoa học, các giảng viên có thành tích xuất sắc trong hoạt động KH&CN, chuyển giao công nghệ.
- Xây dựng chính sách đãi ngộ, ưu đãi và khuyến khích các nhà khoa học người Việt Nam ở nước ngoài hợp tác với các nhà khoa học , các giảng viên của các trường đại học trong nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ.
- Xây dựng định mức khen thưởng theo tỷ lệ % hợp lý của số tiền làm lợi khi chuyển giao công nghệ (phạm vi, qui mô chuyển giao công nghệ càng lớn thì tiền thưởng tăng theo).
- Đẩy mạnh hoạt động sở hữu trí tuệ tại trường đại học & cao đẳng.
Ngoài việc đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp quan trọng do đại diện của Bộ GD&ĐT báo cáo, Hội thảo còn nghe nhiều báo cáo điển hình do các cơ sở giáo dục đại học trong toàn quốc chia sẻ về các nhóm giải pháp do Bộ đề xuất, các báo cáo ở các cơ sở còn nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của giảng viên đại học trong lĩnh lực tham gia nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ như: Phải đề cao tinh thần trách nhiệm trong hoạt động nghiên cứu khoa học; phải gắn kết giữa công tác giảng dạy với nghiên cứu khoa học để từ đó đề ra kế hoạch nghiên cứu kết hợp với công tác hướng dẫn nghiên cứu khoa học cho sinh viên, học viên sau đại học; tham gia đóng góp ý kiến để hoạt động nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ càng ngày càng hoàn thiện và phát triển hơn nữa.
ThS. Nguyễn Kim Liên
PHÒNG QUẢN LÝ KHOA HỌC
